W rozporządzeniu zostały określone również wymagania bezpieczeństwa i higieny służby (dalej bhs) w obiektach i pomieszczeniach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych, wymagania dotyczące wyposażenia strażaków w środki ochrony indywidualnej oraz zabezpieczenia medycznego podczas akcji ratowniczych, ćwiczeń i szkolenia.
Obowiązki podobne jak na pracodawcy lub kierowniku w zakładzie pracy ciążą również na osobach kierujących akcjami ratowniczymi, albo prowadzących ćwiczenia lub szkolenie. Osoba ta, ma obowiązek wyznaczać stanowiska pracy, organizować akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenia zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny służby. Powinna zapewnić strażakom środki ochrony indywidualnej oraz wymagać ich stosowania, uwzględniać zgłaszane przez strażaków przypadki niedyspozycji psychofizycznej, a ponadto egzekwować przestrzeganie przez strażaków przepisów i zasad bhs.
W miejscach zagrożonych bezpośrednim kontaktem z materiałami oraz czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, przed podjęciem oraz w trakcie czynności ratowniczych, rozporządzenie nakazuje stosować sprzęt i urządzenia specjalistyczne sygnalizujące zaistniałe zagrożenia, a w przypadku wystąpienia zagrożeń innych niż dotychczas, w tym np. czynników biologicznych albo czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, strażak (podobnie jak pracownik) ma obowiązek stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla zagrożeń najbardziej zbliżonych do nowych zagrożeń. Ponadto powinien przestrzegać procedur postępowania, odpowiednio do okoliczności, opartych na procedurach stosowanych w przypadku zagrożeń chemicznych.
Szkolenie oraz ćwiczenia w zakresie bhs mają na celu zapobieganie ryzyku zawodowemu poprzez informowanie strażaków o występujących zagrożeniach oraz trenowanie procedur sprawnego działania podczas akcji ratowniczych.
W strażnicach posiadających ześlizgi (czyli urządzenia pozwalające podczas alarmu na opuszczanie się strażaków po słupie ześlizgu, poprzez otwór w stropie, w celu jak najszybszego wyjazdu do akcji ratowniczej), drzwi do ześlizgu powinny być dwuskrzydłowe, o szerokości skrzydła min. 0,5 m, i otwierać się do środka. Skrzydła tych drzwi powinny być oznaczone na obrzeżach pasem o szerokości 7 cm w kolorze czarnym, a pozostałe powierzchnie skrzydeł - kolorem żółtym. Na wysokości 1,7 m od podłogi na całej szerokości drzwi należy umieścić dobrze widoczny napis w kolorze czarnym "UWAGA ZEŚLIZG - KORZYSTAĆ TYLKO W CZASIE ALARMU". Słup ześlizgu powinien mieć średnicę 15-30 cm oraz gładką powierzchnię. Średnica otworu w stropie ześlizgu powinna wynosić co najmniej 1,15 m. Podłoże pod ześlizgiem powinna stanowić poduszka amortyzacyjna.
Opuszczanie się po słupie ześlizgu jest dopuszczalne wyłącznie w czasie alarmów i szkolenia, bezwzględnie w odzieży osłaniającej tułów i kończyny oraz wyłącznie w sytuacji, gdy na słupie ześlizgu lub na poduszce amortyzacyjnej nie znajduje się inny strażak.
Pojazdy znajdujące się w garażu należy ustawiać wyłącznie na wyznaczonych dla nich stanowiskach i podłączać do instalacji wyciągu spalin. Granice stanowisk w garażu powinny być oznaczone na podłodze pasem koloru białego o szerokości 10 cm.
Bramy garażowe w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP należy wyposażyć w przeszklenie o powierzchni nie mniejszej niż 25% szkłem lub innym tworzywem niepowodującym urazów po jego stłuczeniu oraz w urządzenia blokujące bramy po ich otwarciu.
Wyjazd z jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP na drogę publiczną powinien być oznakowany znakami ostrzegawczymi oraz zapewniać dobrą widoczność. Natomiast na najbliższych drogach publicznych prowadzących do obiektów przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP powinny być zainstalowane uliczne sygnalizacje ostrzegawcze, uruchamiane w chwili ogłoszenia alarmu i wstrzymujące w tym czasie ruch pojazdów na tych drogach.
Strażakom pełniącym służbę w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych należy zapewnić pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz do przygotowania, przechowywania i spożywania posiłków oraz do czyszczenia i suszenia odzieży. Wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych dla strażaków określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Maszyny, urządzenia, sprzęt specjalistyczny, instalacje i narzędzia, w które wyposażona jest jednostka, można wprowadzić do użytkowania po odbiorze przeprowadzonym przez organ dozoru technicznego lub przez inny właściwy organ, w przypadku gdy sprzęt podlega takiemu odbiorowi oraz po sprawdzeniu kompletności dokumentacji technicznej. Sprzęt ten powinien być obsługiwany przez strażaków posiadających kwalifikacje wymagane do obsługi tego sprzętu.
Jeżeli na wyposażeniu jednostki znajduje się ćwiczebna komora dymowa, to powinna być wyposażona w instalację sygnalizacyjną, oświetleniową, alarmową i wentylacyjną.
Każdy strażak powinien być przeszkolony w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy i posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu takiego szkolenia.
Akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenie, stwarzające w ocenie kierującego akcją ratowniczą lub organizatora ćwiczeń ryzyko wystąpienia obrażeń wymagających podjęcia medycznych czynności ratunkowych, powinien zabezpieczać zespół ratownictwa medycznego.
W przypadku możliwości wystąpienia w środowisku, w którym działa jednostka PSP, szkodliwego czynnika biologicznego, strażacy podlegają szczepieniom ochronnym zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 z późn. zm.) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy. Strażak oddelegowany do akcji ratowniczych i pomocy humanitarnej poza granicami państwa podlega szczepieniom ochronnym, z uwzględnieniem zagrożeń występujących w przewidywanym rejonie działań.
Strażak może uczestniczyć w ćwiczeniach lub szkoleniu po uprzednim ukończeniu szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby i okazaniu aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do pełnienia służby.
Manewrowanie drabiną lub podnośnikiem wyposażonym w drabinę jest dozwolony wyłącznie w przypadku, gdy nie znajduje się na niej strażak. Zastrzeżenie to, nie dotyczy sytuacji, gdy drabina jest wyposażona w kosz roboczy i strażak znajduje się w tym koszu, albo na podeście roboczym podnośnika.
Rozpoczęcie jazdy pojazdem pożarniczym może nastąpić wyłącznie na rozkaz dowódcy, po upewnieniu się przez niego o zajęciu miejsc przez załogę oraz zamknięciu skrytek i drzwi pojazdu. Na miejscu akcji pojazd należy ustawić w sposób zapewniający bezpieczeństwo załogi i pojazdu, z zachowaniem możliwości manewrowania, w tym odjazdu lub ewakuacji.
Do czasu wyłączenia silników i zatrzymania śmigieł statku powietrznego (śmigłowca lub samolotu) nie wolno prowadzić czynności ratowniczych w bezpośrednim jego sąsiedztwie.
W przypadku prowadzenia akcji ratowniczej podczas wypadków i katastrof lotniczych należy dojeżdżać się do statku powietrznego od strony nawietrznej (z wiatrem) i ustawić pojazdy tak, aby w razie konieczności łatwo mogły zmienić pozycję.
Podczas gaszenia pożaru kół samolotu strażak powinien zbliżać się równolegle do osi kadłuba, z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Podczas akcji nie wolno przechodzić pod kadłubem statku powietrznego. Akcje ratownicze na terenie portów lotniczych prowadzi się zgodnie z przepisami określającymi przygotowanie lotnisk do sytuacji zagrożenia.
Podczas akcji ratowniczych, w których występuje zagrożenie ze strony substancji chemicznych również należy dojeżdżać do miejsca zdarzenia od strony nawietrznej, zachowując przy tym szczególną ostrożność, zwłaszcza w trakcie przeprowadzania rozpoznania. Podczas rozpoznania należy stosować sprzęt ochrony dróg oddechowych, a w przypadku zidentyfikowania substancji chemicznej stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla tego zagrożenia. Bezpośrednie specjalistyczne czynności ratownicze powinny prowadzić osoby odpowiednio przeszkolone.
Osoby, które zostały narażone na bezpośredni kontakt z substancjami chemicznymi, po zdjęciu skażonej odzieży, należy poddać dekontaminacji (usunięciu skażeń) oraz zapewnić im pomoc medyczną. Na miejscu akcji ratowniczych powinno się przeprowadzać dekontaminację wstępną, a po zakończeniu akcji - dekontaminację właściwą.
Strażaków pracujących w strefie zagrożenia powinno zabezpieczać co najmniej dwóch innych strażaków przygotowanych do natychmiastowego wejścia w strefę. W czasie akcji ratowniczych z użyciem ubrań gazoszczelnych należy zapewnić w szczególności wymianę strażaków biorących udział w akcji, rezerwę środków ochrony indywidualnej i suchej odzieży oraz środki łączności i sygnalizacji.
Wprowadzając strażaków do strefy zagrożenia, kierujący akcją ratowniczą powinien kontrolować czas ich przebywania w tej strefie, a ze strażakami wprowadzonymi do strefy zagrożenia kierujący akcją ma obowiązek utrzymywać łączność.
Podczas prowadzenia akcji ratowniczej w czasie katastrofy budowlanej lub awarii technicznej strażacy powinni współpracować z odpowiednimi służbami technicznymi. Podczas dozorowania pogorzeliska, przeprowadzania dochodzeń popożarowych lub czynności kontrolnych, nie wolno wchodzić do obiektów grożących zawaleniem.
Podczas wykonywania czynności ratowniczych na wysokości, w celu zabezpieczenia strażaka przed upadkiem, stosuje się szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym.
Strażak prowadzący czynności ratownicze z kosza drabiny lub podestu roboczego podnośnika powinien być również wyposażony w szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym oraz sprzęt umożliwiający ewakuację, o długości liny nie krótszej niż maksymalny wysięg tych urządzeń. Niedopuszczalne jest opuszczanie się ślizgiem po bocznicach drabin. Podczas używania drabiny przenośnej należy wchodzić na drabinę i schodzi przodem do drabiny. Drabina przystawna powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej o trzy szczeble.
Podczas gaszenia pożaru kierujący akcją ratowniczą powinien utrzymywać łączność i kontrolować czas przebywania strażaka w strefie zagrożenia w celu zapewnienia bezpiecznego odwrotu lub ewakuacji. Podczas akcji na terenach podmokłych i torfowiskach należy zapewnić asekurowanie strażaka za pomocą linki ratowniczej.
Strażak operujący prądem gaśniczym powinien kierować go w sposób niepowodujący zniszczenia konstrukcji obiektu lub jego zawalenia oraz nie powinien używać zwartego prądu wody przy pożarach pyłów i materiałów pylących oraz w przypadku możliwości wytworzenia mieszanin wybuchowych przez te substancje. Ponadto nie wolno kierować prądu gaśniczego na ludzi – do gaszenia odzieży na człowieku należy używać rozproszonego prądu wody.
Podczas akcji ratowniczych związanych z powodzią należy zapewnić w szczególności oświetlenie terenu, indywidualne środki łączności, sygnalizacji i oświetlenia, rezerwę suchej odzieży oraz okresową wymianę strażaków biorących udział w akcji.
Podczas ratowania ludzi znajdujących się na zamarzniętych akwenach i ciekach wodnych strażacy przed rozpoczęciem akcji powinni nałożyć kamizelki ratunkowe oraz być zabezpieczeni linkami ratowniczymi.
Podczas akcji ratowniczych w czasie burz i silnych wiatrów należy zapewnić stałe monitorowanie strefy zagrożenia, unikać gromadzenia sprzętu i zajmowania stanowisk w pobliżu drzew i obiektów, szczególnie w pobliżu słupów i kominów oraz zwracać uwagę na zerwane kable, przewody oraz urządzenia zagrażające porażeniem prądem elektrycznym.
Obowiązki podobne jak na pracodawcy lub kierowniku w zakładzie pracy ciążą również na osobach kierujących akcjami ratowniczymi, albo prowadzących ćwiczenia lub szkolenie. Osoba ta, ma obowiązek wyznaczać stanowiska pracy, organizować akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenia zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny służby. Powinna zapewnić strażakom środki ochrony indywidualnej oraz wymagać ich stosowania, uwzględniać zgłaszane przez strażaków przypadki niedyspozycji psychofizycznej, a ponadto egzekwować przestrzeganie przez strażaków przepisów i zasad bhs.
W miejscach zagrożonych bezpośrednim kontaktem z materiałami oraz czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, przed podjęciem oraz w trakcie czynności ratowniczych, rozporządzenie nakazuje stosować sprzęt i urządzenia specjalistyczne sygnalizujące zaistniałe zagrożenia, a w przypadku wystąpienia zagrożeń innych niż dotychczas, w tym np. czynników biologicznych albo czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, strażak (podobnie jak pracownik) ma obowiązek stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla zagrożeń najbardziej zbliżonych do nowych zagrożeń. Ponadto powinien przestrzegać procedur postępowania, odpowiednio do okoliczności, opartych na procedurach stosowanych w przypadku zagrożeń chemicznych.
Szkolenie oraz ćwiczenia w zakresie bhs mają na celu zapobieganie ryzyku zawodowemu poprzez informowanie strażaków o występujących zagrożeniach oraz trenowanie procedur sprawnego działania podczas akcji ratowniczych.
W strażnicach posiadających ześlizgi (czyli urządzenia pozwalające podczas alarmu na opuszczanie się strażaków po słupie ześlizgu, poprzez otwór w stropie, w celu jak najszybszego wyjazdu do akcji ratowniczej), drzwi do ześlizgu powinny być dwuskrzydłowe, o szerokości skrzydła min. 0,5 m, i otwierać się do środka. Skrzydła tych drzwi powinny być oznaczone na obrzeżach pasem o szerokości 7 cm w kolorze czarnym, a pozostałe powierzchnie skrzydeł - kolorem żółtym. Na wysokości 1,7 m od podłogi na całej szerokości drzwi należy umieścić dobrze widoczny napis w kolorze czarnym "UWAGA ZEŚLIZG - KORZYSTAĆ TYLKO W CZASIE ALARMU". Słup ześlizgu powinien mieć średnicę 15-30 cm oraz gładką powierzchnię. Średnica otworu w stropie ześlizgu powinna wynosić co najmniej 1,15 m. Podłoże pod ześlizgiem powinna stanowić poduszka amortyzacyjna.
Opuszczanie się po słupie ześlizgu jest dopuszczalne wyłącznie w czasie alarmów i szkolenia, bezwzględnie w odzieży osłaniającej tułów i kończyny oraz wyłącznie w sytuacji, gdy na słupie ześlizgu lub na poduszce amortyzacyjnej nie znajduje się inny strażak.
Pojazdy znajdujące się w garażu należy ustawiać wyłącznie na wyznaczonych dla nich stanowiskach i podłączać do instalacji wyciągu spalin. Granice stanowisk w garażu powinny być oznaczone na podłodze pasem koloru białego o szerokości 10 cm.
Bramy garażowe w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP należy wyposażyć w przeszklenie o powierzchni nie mniejszej niż 25% szkłem lub innym tworzywem niepowodującym urazów po jego stłuczeniu oraz w urządzenia blokujące bramy po ich otwarciu.
Wyjazd z jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP na drogę publiczną powinien być oznakowany znakami ostrzegawczymi oraz zapewniać dobrą widoczność. Natomiast na najbliższych drogach publicznych prowadzących do obiektów przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP powinny być zainstalowane uliczne sygnalizacje ostrzegawcze, uruchamiane w chwili ogłoszenia alarmu i wstrzymujące w tym czasie ruch pojazdów na tych drogach.
Strażakom pełniącym służbę w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych należy zapewnić pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz do przygotowania, przechowywania i spożywania posiłków oraz do czyszczenia i suszenia odzieży. Wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych dla strażaków określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Maszyny, urządzenia, sprzęt specjalistyczny, instalacje i narzędzia, w które wyposażona jest jednostka, można wprowadzić do użytkowania po odbiorze przeprowadzonym przez organ dozoru technicznego lub przez inny właściwy organ, w przypadku gdy sprzęt podlega takiemu odbiorowi oraz po sprawdzeniu kompletności dokumentacji technicznej. Sprzęt ten powinien być obsługiwany przez strażaków posiadających kwalifikacje wymagane do obsługi tego sprzętu.
Jeżeli na wyposażeniu jednostki znajduje się ćwiczebna komora dymowa, to powinna być wyposażona w instalację sygnalizacyjną, oświetleniową, alarmową i wentylacyjną.
Każdy strażak powinien być przeszkolony w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy i posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu takiego szkolenia.
Akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenie, stwarzające w ocenie kierującego akcją ratowniczą lub organizatora ćwiczeń ryzyko wystąpienia obrażeń wymagających podjęcia medycznych czynności ratunkowych, powinien zabezpieczać zespół ratownictwa medycznego.
W przypadku możliwości wystąpienia w środowisku, w którym działa jednostka PSP, szkodliwego czynnika biologicznego, strażacy podlegają szczepieniom ochronnym zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 z późn. zm.) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy. Strażak oddelegowany do akcji ratowniczych i pomocy humanitarnej poza granicami państwa podlega szczepieniom ochronnym, z uwzględnieniem zagrożeń występujących w przewidywanym rejonie działań.
Strażak może uczestniczyć w ćwiczeniach lub szkoleniu po uprzednim ukończeniu szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby i okazaniu aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do pełnienia służby.
Manewrowanie drabiną lub podnośnikiem wyposażonym w drabinę jest dozwolony wyłącznie w przypadku, gdy nie znajduje się na niej strażak. Zastrzeżenie to, nie dotyczy sytuacji, gdy drabina jest wyposażona w kosz roboczy i strażak znajduje się w tym koszu, albo na podeście roboczym podnośnika.
Rozpoczęcie jazdy pojazdem pożarniczym może nastąpić wyłącznie na rozkaz dowódcy, po upewnieniu się przez niego o zajęciu miejsc przez załogę oraz zamknięciu skrytek i drzwi pojazdu. Na miejscu akcji pojazd należy ustawić w sposób zapewniający bezpieczeństwo załogi i pojazdu, z zachowaniem możliwości manewrowania, w tym odjazdu lub ewakuacji.
Do czasu wyłączenia silników i zatrzymania śmigieł statku powietrznego (śmigłowca lub samolotu) nie wolno prowadzić czynności ratowniczych w bezpośrednim jego sąsiedztwie.
W przypadku prowadzenia akcji ratowniczej podczas wypadków i katastrof lotniczych należy dojeżdżać się do statku powietrznego od strony nawietrznej (z wiatrem) i ustawić pojazdy tak, aby w razie konieczności łatwo mogły zmienić pozycję.
Podczas gaszenia pożaru kół samolotu strażak powinien zbliżać się równolegle do osi kadłuba, z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Podczas akcji nie wolno przechodzić pod kadłubem statku powietrznego. Akcje ratownicze na terenie portów lotniczych prowadzi się zgodnie z przepisami określającymi przygotowanie lotnisk do sytuacji zagrożenia.
Podczas akcji ratowniczych, w których występuje zagrożenie ze strony substancji chemicznych również należy dojeżdżać do miejsca zdarzenia od strony nawietrznej, zachowując przy tym szczególną ostrożność, zwłaszcza w trakcie przeprowadzania rozpoznania. Podczas rozpoznania należy stosować sprzęt ochrony dróg oddechowych, a w przypadku zidentyfikowania substancji chemicznej stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla tego zagrożenia. Bezpośrednie specjalistyczne czynności ratownicze powinny prowadzić osoby odpowiednio przeszkolone.
Osoby, które zostały narażone na bezpośredni kontakt z substancjami chemicznymi, po zdjęciu skażonej odzieży, należy poddać dekontaminacji (usunięciu skażeń) oraz zapewnić im pomoc medyczną. Na miejscu akcji ratowniczych powinno się przeprowadzać dekontaminację wstępną, a po zakończeniu akcji - dekontaminację właściwą.
Strażaków pracujących w strefie zagrożenia powinno zabezpieczać co najmniej dwóch innych strażaków przygotowanych do natychmiastowego wejścia w strefę. W czasie akcji ratowniczych z użyciem ubrań gazoszczelnych należy zapewnić w szczególności wymianę strażaków biorących udział w akcji, rezerwę środków ochrony indywidualnej i suchej odzieży oraz środki łączności i sygnalizacji.
Wprowadzając strażaków do strefy zagrożenia, kierujący akcją ratowniczą powinien kontrolować czas ich przebywania w tej strefie, a ze strażakami wprowadzonymi do strefy zagrożenia kierujący akcją ma obowiązek utrzymywać łączność.
Podczas prowadzenia akcji ratowniczej w czasie katastrofy budowlanej lub awarii technicznej strażacy powinni współpracować z odpowiednimi służbami technicznymi. Podczas dozorowania pogorzeliska, przeprowadzania dochodzeń popożarowych lub czynności kontrolnych, nie wolno wchodzić do obiektów grożących zawaleniem.
Podczas wykonywania czynności ratowniczych na wysokości, w celu zabezpieczenia strażaka przed upadkiem, stosuje się szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym.
Strażak prowadzący czynności ratownicze z kosza drabiny lub podestu roboczego podnośnika powinien być również wyposażony w szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym oraz sprzęt umożliwiający ewakuację, o długości liny nie krótszej niż maksymalny wysięg tych urządzeń. Niedopuszczalne jest opuszczanie się ślizgiem po bocznicach drabin. Podczas używania drabiny przenośnej należy wchodzić na drabinę i schodzi przodem do drabiny. Drabina przystawna powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej o trzy szczeble.
Podczas gaszenia pożaru kierujący akcją ratowniczą powinien utrzymywać łączność i kontrolować czas przebywania strażaka w strefie zagrożenia w celu zapewnienia bezpiecznego odwrotu lub ewakuacji. Podczas akcji na terenach podmokłych i torfowiskach należy zapewnić asekurowanie strażaka za pomocą linki ratowniczej.
Strażak operujący prądem gaśniczym powinien kierować go w sposób niepowodujący zniszczenia konstrukcji obiektu lub jego zawalenia oraz nie powinien używać zwartego prądu wody przy pożarach pyłów i materiałów pylących oraz w przypadku możliwości wytworzenia mieszanin wybuchowych przez te substancje. Ponadto nie wolno kierować prądu gaśniczego na ludzi – do gaszenia odzieży na człowieku należy używać rozproszonego prądu wody.
Podczas akcji ratowniczych związanych z powodzią należy zapewnić w szczególności oświetlenie terenu, indywidualne środki łączności, sygnalizacji i oświetlenia, rezerwę suchej odzieży oraz okresową wymianę strażaków biorących udział w akcji.
Podczas ratowania ludzi znajdujących się na zamarzniętych akwenach i ciekach wodnych strażacy przed rozpoczęciem akcji powinni nałożyć kamizelki ratunkowe oraz być zabezpieczeni linkami ratowniczymi.
Podczas akcji ratowniczych w czasie burz i silnych wiatrów należy zapewnić stałe monitorowanie strefy zagrożenia, unikać gromadzenia sprzętu i zajmowania stanowisk w pobliżu drzew i obiektów, szczególnie w pobliżu słupów i kominów oraz zwracać uwagę na zerwane kable, przewody oraz urządzenia zagrażające porażeniem prądem elektrycznym.