W wielu zakładach są zainstalowane i użytkowane urządzenia techniczne, tzw. poddozorowe, czyli podlegające kontroli inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego. Ich obsługa i konserwacja wymaga stosownych kwalifikacji. Chodzi m.in. o suwnice, żurawie, wciągarki i wciągniki, przenośniki osobowe i towarowe, osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie, a także wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia.

Pracodawca, który użytkuje w zakładzie urządzenie poddozorowe ma obowiązek - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. Nr 79, poz. 849 z późn. zm.) – dalej r.k.u.t. - zatrudnić osoby, które mają odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone egzaminem teoretycznym i praktycznym. Pracodawca zatrudniający osobę, która ma się zajmować konserwacją lub obsługą jednego z wyżej wymienionych urządzeń technicznych, ma obowiązek skierować taką osobę na odpowiedni kurs, a następnie na sprawdzenie kwalifikacji, kierując do właściwego terytorialnie oddziału Urzędu Dozoru Technicznego odpowiedni wniosek. Wniosek powinien określać rodzaj i zakres kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana, imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL, adres stałego miejsca zamieszkania, wykształcenie, przebieg praktyki zawodowej, miejsce pracy i adres pracodawcy, zawód wykonywany, posiadane zaświadczenia kwalifikacyjne oraz wskazać zakład, w którym będzie możliwe przeprowadzenie egzaminu. Wzór wniosku stanowi załącznik nr 1 do r.k.u.t.

Egzamin składa się z dwóch części: egzaminu ustnego z wiedzy teoretycznej w zakresie określonym w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 poz. 963 z późn. zm.) oraz z egzaminu praktycznego polegającego na sprawdzeniu umiejętności w zakresie obsługi lub konserwacji urządzeń technicznych. Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna w zależności od rodzaju i zakresu kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana, i podaje ją do wiadomości tej osobie, na 14 dni przed terminem egzaminu. Z przebiegu egzaminu sporządza się protokół, w którym komisja stwierdza jego wynik. Protokół podpisują wszyscy członkowie komisji. Pozytywny wynik egzaminu jest podstawą do wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego.

Edward Kołodziejczyk