Szkolenie bhp powinno zapewnić pracownikom:
- zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi;
- poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp;
- nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi.
Szczegółowe zasady szkolenia bhp określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.
Szkolenie wstępne obejmuje instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy.
Instruktaż ogólny (przed dopuszczeniem do wykonywania pracy) obejmuje:
- wszystkich nowo zatrudnionych pracowników,
- studentów odbywających u pracodawcy praktykę studencką oraz
- uczniów szkół zawodowych zatrudnionych w celu praktycznej nauki zawodu.
Zobacz także: Czy instruktaż ogólny można przeprowadzić w formie samokształcenia kierowanego?>>
Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w ustawi z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.), układach zbiorowych pracy lub regulaminach pracy, z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku
Instruktaż ogólny może prowadzić:
- pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
- osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby;
- pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia jest pisemne potwierdzenie przez pracownika odbycia instruktażu ogólnego w karcie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnej ze wzorem podanym w r.s.b.h.p.
Instruktaż stanowiskowy (przeprowadzany przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku) obejmuje:
- pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których wykonywanie pracy wiąże się z bezpośrednim kontaktem z produkcją i jej kontrolą lub z narażeniem na czynniki niebezpieczne, szkodliwe czy uciążliwe,
- pracowników przenoszonych na te stanowiska i zatrudnionych na tych stanowiskach w przypadku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych,
- uczniów i studentów odbywających praktyki lub praktyczną naukę zawodu.
Zobacz także: E-learningowe szkolenie bhp?>>
Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na stanowiskach.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub sam pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia jest pisemne potwierdzenie przez pracownika odbycia instruktażu ogólnego w karcie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnej ze wzorem podanym w r.s.b.h.p. Karta powinna być przechowywana w aktach osobowych pracownika. Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z tych stanowisk.
Zobacz także: O dobrym szkoleniu słów kilka>>
Do najczęstszych błędów związanych z organizacją szkoleń należą:
- brak dokumentów potwierdzających odbyte szkolenie (karty szkolenia);
- nieopracowanie programów szczegółowych na poszczególne stanowiska w zakładzie pracy;
- pracownicy pracujący na kilku stanowiskach nie przeszli szkoleń odnoszących się do nich wszystkich;
- szkolenia ogólne i stanowiskowe prowadzą osoby nieposiadające wymaganych kwalifikacji;
- czas szkolenia stanowiskowego niezgodny z wymaganiami r.s.b.h.p.;
- termin szkolenia nie pokrywa się z datą zatrudnienia;
- szkolenia nie przeprowadza się w czasie godzin pracy.
Zobacz także: Szkolenie bhp powinno odbyć się w godzinach pracy>>
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.