Wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 6 poz. 69 z późn. zm.) – dalej r.p.n.s.p.
Ostatnie zmiany do r.p.n.s.p. zostały wprowadzone z dniem 1 września 2011 r. poprzez:
  1. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 161 poz. 968);
  2. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 października 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 215 poz. 1408).
Wskazano wiele obowiązków po stronie osoby kierującej pracą publicznej i niepublicznej szkoły i placówki, a mianowicie dyrektora szkoły lub placówki. Zgodnie z § 2 r.p.n.s.p. dyrektor jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.
Poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce, będących obowiązkiem dyrektora szkoły i placówki, można rozumieć:
  1. umieszczenie planu ewakuacji szkoły lub placówki w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp (§ 5 ust. 1 r.p.n.s.p.);
  2. oznakowanie dróg ewakuacyjnych w sposób wyraźny i trwały (§ 5 ust. 2 r.p.n.s.p.);
  3. wydanie pozwoleń na wykonywanie prac remontowych, naprawczych i instalacyjnych w pomieszczeniach szkoły lub placówki, które powinny być przeprowadzane pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła lub placówka zapewniają opiekę (§ 6 ust. 1 r.p.n.s.p.);
  4. ogrodzenie terenu szkoły i placówki (§ 7 ust. 1 r.p.n.s.p.);
  5. zapewnienie na terenie szkoły i placówki właściwego oświetlenia, równej nawierzchni dróg, przejść i boisk, a także instalacji do odprowadzania ścieków i wody deszczowej (§ 7 ust. 2 r.p.n.s.p.);
  6. zakrywanie odpowiednimi pokrywami lub trwałe zabezpieczenie w inny sposób otworów kanalizacyjnych, studzienek i innych zagłębień na terenie szkoły lub placówki (§ 7 ust. 3 r.p.n.s.p.);
  7. zabezpieczenie w sposób uniemożliwiający bezpośrednie wyjście na jezdnię szlaków komunikacyjnych wychodzących poza teren szkoły i placówki. W miarę możliwości szlaki komunikacyjne kieruje się na ulicę o najmniejszym natężeniu ruchu (§ 7 ust. 4 r.p.n.s.p.);
  8. zapewnienie oczyszczania ze śniegu i lodu oraz zapewnienia posypywania piaskiem w razie opadów śniegu przejść na terenie szkoły i placówki (§ 7 ust. 5 r.p.n.s.p.);
  9. zapewnienie w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych ciepłej i zimnej bieżącej wody oraz środków higieny osobistej, a także zapewnienie utrzymywania w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej urządzeń sanitarnohigienicznych (§ 8 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  10. zapewnienie właściwego oświetlenia, wentylacji i ogrzewania wpomieszczeniach szkoły i placówki (§ 9 ust. 1 r.p.n.s.p.);
  11. zapewnienie utrzymywania kuchni i jadalni na terenie szkoły lub placówki w czystości, a ich wyposażenie we właściwym stanie technicznym zapewniającym bezpieczne używanie, a także zapewnienie spożywania gorących posiłków wyłącznie w jadalniach lub innych pomieszczeniach wydzielonych w tym celu (§ 10 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  12. zapewnienie innego źródła wody spełniającej wymagania dla wody zdatnej do picia w razie braku sieci wodociągowej, w szkole i placówce (§ 11 r.p.n.s.p.);
  13. niedopuszczanie do prowadzenia jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby (§ 13 r.p.n.s.p.);
  14. zapewnienie oznakowania miejsca pracy oraz pomieszczeń, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym i zabezpieczenia przed swobodnym do nich dostępem (§ 15 r.p.n.s.p.);
  15. zapewnienie wyposażenia schodów w balustrady z poręczami zabezpieczonymi przed ewentualnym zsuwaniem się po nich, a także nie śliskich stopni schodów. Zapewnienie zabezpieczenia siatką lub w inny skuteczny sposób otwartej przestrzeni pomiędzy biegami schodów (§ 16 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  16. zapewnienie w pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia, temperatury co najmniej 18°C. W przypadku braku możliwości zapewnienia temperatury na poziomie co najmniej 18°C, zawieszenie przez dyrektora szkoły lub placówki zajęć na czas oznaczony z powiadomieniem o tym fakcie organu prowadzącego szkołę lub placówkę (§ 17 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  17. zawieszenie zajęć, za zgodą organu prowadzącego, zajęć na czas oznaczony, jeżeli temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 2100 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi -15°C lub jest niższa, a także gdy wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów (§ 18 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  18. niedopuszczenie do rozpoczęcia zajęć, jeżeli pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan znajdującego się w nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa (§ 19 ust. 1 r.p.n.s.p.);
  19. niezwłoczne przerwanie zajęć jeżeli stan zagrożenia powstanie lub ujawni się w czasie zajęć i wyprowadzenie z zagrożonych miejsc osób powierzonych opiece szkoły lub placówki (§ 19 ust. 2 r.p.n.s.p.);
  20. wyposażenie w apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy i instrukcję o zasadach udzielania tej pomocy pomieszczeń szkoły i placówki, w szczególności pokoju nauczycielskiego, laboratoriów, pracowni, warsztatów szkolnych, pokoju nauczycieli wychowania fizycznego, pokoju kierownika internatu (bursy) oraz kuchni (§ 20 r.p.n.s.p.);
  21. zapewnienie przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy nauczycieli, w szczególności prowadzących zajęcia w warsztatach, laboratoriach, a także zajęcia wychowania fizycznego (§ 21 r.p.n.s.p.);
  22. zapewnienie zaopatrzenia uczniów w pracach na rzecz szkoły i środowiska w odpowiednie do wykonywanych prac urządzenia, sprzęt i środki ochrony indywidualnej (§ 22 r.p.n.s.p.);
  23. zapewnienie utrzymania maszyn i innych urządzeń technicznych w stanie zapewniającym pełną sprawność działania oraz bezpieczeństwo pracy i nauki, a także zapewnienie wyposażenia urządzeń technicznych w zabezpieczenia chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia, porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem, działaniem wibracji lub promieniowaniem (§ 23 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  24. zapewnienia oznaczenia w sposób wyraźny i zabezpieczenia przed ich uruchomieniem urządzeń technicznych niesprawnych, uszkodzonych lub pozostających w naprawie (§ 23 ust. 3 r.p.n.s.p.);
  25. zapewnienie wywieszenia przy maszynach i innych urządzeniach technicznych lub w ich pobliżu w widocznym miejscu instrukcji bezpiecznej obsługi. (§ 25 r.p.n.s.p.);
  26. zapewnienie wywieszenia w warsztacie, laboratorium i pracowni w widocznym i łatwo dostępnym miejscu regulaminu określającego zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. (§ 26 r.p.n.s.p.);
  27. zapewnienie zaopatrzenia w niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze uczniów pracujących w warsztatach, laboratoriach i pracowniach szkolnych w celu zabezpieczenia przed działaniem niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia czynników, a także ze względu na wymagania sanitarnohigieniczne. (§ 28 r.p.n.s.p.);
  28. zapewnienie przechowywania substancji i preparatów chemicznych w odpowiednich pojemnikach opatrzonych napisami zawierającymi nazwę substancji lub preparatu oraz informującymi o ich niebezpieczeństwie lub szkodliwości dla zdrowia, a także zapewnienie przechowywania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych w zamkniętych pomieszczeniach specjalnie przystosowanych do tego celu. (§ 29 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p.);
  29. zapewnienie udostępnienia kart charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych zgromadzonych w szkole osobom prowadzącym zajęcia z użyciem tych substancji i preparatów, a także zaznajamia uczniów z kartami charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów, jeżeli substancje te są używane w czasie zajęć. (§ 29 ust. 3 i 4 r.p.n.s.p.).
Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce dyrektor szkoły lub placówki powinien okresowo sprawdzać, gdyż zobowiązuje go do tego § 3 ust. 1 i 2 r.p.n.s.p. Dyrektor szkoły lub placówki, co najmniej raz w roku, powinien dokonać kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy. Z ustaleń kontroli sporządza się protokół, który podpisują osoby biorące w niej udział. Kopię protokołu dyrektor szkoły lub placówki przekazuje organowi prowadzącemu szkołę lub placówkę.
 
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.