Stosownie do art. 207 § 2 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przejawem powyższej powinności, zgodnie z art. 229 k.p., jest obowiązek zapewnienia pracownikom, na swój koszt, profilaktycznej opieki lekarskiej, natomiast zgodnie z art. 237³ § 2 k.p. – obowiązek zapewnienia szkoleń z zakresu bhp.
Zarówno badania lekarskie, jak i szkolenia z dziedziny bhp, posiadają określony przepisami okres ważności. Na badania profilaktyczne pracownicy powinni być kierowani przed rozpoczęciem pracy, a następnie przed upływem ważności orzeczenia lekarskiego, bądź też ewentualnie po długotrwałej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, przekraczającą 30 dni.

Dowiedz się więcej z książki
	Bezpieczeństwo i higiena pracy. Pytania i odpowiedzi rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

Szkolenia bhp powinny odbywać się natomiast przed rozpoczęciem pracy na danym stanowisku (szkolenia wstępne), a następnie – w zależności od stanowiska pracy – powinny być powtarzane co roku, co 3 lata, co 5 lub co 6 lat (szkolenia okresowe), przy czym pierwsze takie szkolenie okresowe powinno zostać zorganizowane do 6 lub 12 miesięcy od momentu zatrudnienia.
Przepisy bhp nie precyzują, kto w zakładzie pracy powinien zapewnić przestrzeganie aktualności badań lekarskich i szkoleń z zakresu bhp, ogólnie obciążając tym obowiązkiem pracodawcę. Niewątpliwie jednak, w ramach delegacji swoich uprawnień, pracodawca – biorąc pod uwagę wielkość zakładu pracy oraz jego strukturę organizacyjną – może, a nawet powinien, wskazać osobę (bądź osoby), które będą w jego imieniu realizowały takie czynności.
W większości zakładów pracy za kierowanie pracowników na badania profilaktyczne odpowiadają pracownicy działów kadr, którzy korzystają z komputerowych programów kadrowych. Programy te nie tylko przypominają z odpowiednim wyprzedzeniem o konieczności skierowania na badania, ale potrafią również generować formularze skierowania. Podobnie jest ze szkoleniami z zakresu bhp, przy czym w niektórych (zwłaszcza większych) zakładach pracy, w których istnieją odrębne tzw. działy szkoleń, to właśnie pracownicy tych działów dbają o pilnowanie terminów ważności szkoleń.
Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 2.09.1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), pracownicy tej służby powinni współdziałać z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, w szczególności przy organizowaniu okresowych badań lekarskich pracowników (chodzi tu w m.in. o pomoc w scharakteryzowaniu – pod kątem narażeń zawodowych – stanowiska pracy, na którym zatrudniony jest badany pracownik), a także współpracować z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami, w szczególności w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie bhp oraz zapewnienia właściwej adaptacji zawodowej nowo zatrudnionych pracowników.