Przyjęty przez ustawodawcę w art. 208 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) bardzo ogólny obowiązek powołania koordynatora bhp w sytuacji, gdy w jednym miejscu pracują pracownicy różnych firm, stwarza problemy interpretacyjne.
Jesteśmy dużym przedsiębiorcą przemysłowym produkującym wyroby na sprzedaż. Na terenie naszego zakładu pracują różne firmy obce wykonujące prace remontowo-budowlane. Czasami zdarza się, że na terenie naszej hali produkcyjnej oprócz naszych pracowników są inni z firm obcych wykonujących prace remontowe.
Kto ustala koordynatora i jakie on ma zadania?

We wskazanym wypadku, tak jak w innych sytuacjach wykonywania pracy przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców, do tychże pracodawców należy wyznaczenie koordynatora. Jednakże całkowicie naturalne wydaje się takie powołanie koordynatora, iż to pracodawca na terenie którego wykonują pracę pracownicy zatrudnieni u innych pracodawców, wskaże koordynatora będącego jego pracownikiem – specjalistą ds. bhp a pozostali wyrażą na to zgodę.

Stosownie do treści art. 208 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm) – dalej k.p., w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:
1) współpracować ze sobą,
2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,
3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.
4) informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac.

W szczególnych przepisach dotyczących bhp jedynie w § 25 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz. U. Nr 2, poz. 6) wyraźnie wskazuje się, kto ma powołać koordynatora. Otóż w przypadku równoczesnego wykonywania wzajemnie powiązanych prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych przez różne zespoły wykonawcze to operator sieci gazowej powołuje koordynatora prac.
W sytuacji wykonywania prac na terenie jednego pracodawcy przez pracowników zatrudnionych u różnych pracodawców, najlepszym rozwiązaniem jest wskazanie koordynatora spośród pracowników służby bhp zatrudnionego u tegoż pierwszego pracodawcy. Jest to naturalne i jak najbardziej uzasadnione. Ta osoba zna najlepiej środowisko pracy i istniejące w nim pierwotne zagrożenia. Osoba ta prawdopodobnie najlepiej wykona spoczywające na niej obowiązki nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu.

 Z kolei w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 161, poz. 1141) wskazano, że obowiązki koordynatora, o którym mowa w art. 208 § 1 pkt 2 k.p., obejmują w szczególności:
1) niedopuszczanie do stosowania sposobów wykonywania prac bezpośrednio zagrażających zdrowiu lub życiu pracujących pracowników;
2) niezwłoczne wstrzymanie prac w razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników i podjęcie działań w celu usunięcia tego zagrożenia;
3) odsunięcie od pracy pracownika nieprzestrzegającego przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nie ma przeszkód, aby tak właśnie określić zadania koordynatora ds. bhp przy wykonywaniu innych prac.

 Uwagi
Zaznaczyć należy, że w przypadku, o którym mowa w pytaniu zastosowanie znajdzie również jak się wydaje art. 208 § 3 k.p. Zgodnie z tym przepisem pracodawca, na którego terenie wykonują prace pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, jest obowiązany dostarczać tym pracodawcom, w celu przekazania pracownikom, informacje, o których mowa w art. 2071 k.p. tj. o:
1) zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,
2) działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1,
3)pracownikach wyznaczonych do:
a) udzielania pierwszej pomocy,
b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.


Kamil Szymański