Jeden z pracowników doznał zawału serca jadąc do pracy samochodem. Był ubezpieczony z tytułu ubezpieczenia wypadkowego w ZUS i w PZU z tytułu ubezpieczenia grupowego. Podstawowy zakres ubezpieczenia obejmuje śmierć pracownika. Ponadto pracownik miał wykupioną opcję dodatkową a mianowicie: na wypadek śmierci pracownika spowodowanej zawałem, na wypadek śmierci pracownika spowodowanej wypadkiem komunikacyjnym, na wypadek śmierci pracownika spowodowanej wypadkiem przy pracy. W zaświadczeniu wydanym przez medycynę sądową stwierdzono, iż przyczyną zgonu była ostra sercopochodna niewydolność krążeniowo-oddechowa. W związku z takim zapisem PZU odmawia wypłacenia odszkodowania z tytułu zawału serca, ponieważ w treści zaświadczenia istnieje zapis "ostra sercopochodna niewydolność krążeniowo-oddechowa". Ponadto PZU nie chce wypłacić odszkodowania za opcje dodatkowe.
Jakie odszkodowania i świadczenia z ZUS i PZU lub zakładu pracy przysługują rodzinie po zmarłym (żona - zasiłek przedemerytalny, syn ukończy 25 lat 24 kwietnia 2009 r.)? Czy można dla potrzeb ubezpieczenia grupowego uznać to za wypadek przy pracy (w drodze do pracy)?
Żona i syn pracownika, który zmarł w drodze do pracy, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) - dalej u.e.r. Osoby tym nie przysługuje natomiast jednorazowe odszkodowanie przewidziane w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) - dalej u.u.s., gdyż prawo do tego świadczenia mają członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Stosownie do art. 65 ust. 1 oraz art. 66 u.e.r., renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci: miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy; spełniała warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. Należy w tym miejscu podkreślić, że dla potrzeb ustalenia prawa do renty rodzinnej - zgodnie z art. 65 ust. 2 u.e.r. - przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Z art. 67 ust. 1 u.e.r. wynika, że do renty rodzinne uprawnieni są m.in. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także małżonek (wdowa, wdowiec). Dziecko osoby zmarłej ma prawo do renty rodzinnej:
1) do ukończenia 16 roku życia;
2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli ukończyło 16 lat, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat, albo
3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Z kolei wdowie - stosownie do art. 70 u.e.r. - renta rodzinna przysługuje wówczas, gdy:
a) w chwili śmierci męża osiągnęła 50 lat lub była niezdolna do pracy; albo
b) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej; albo
c) osiągnęła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.
Ponadto wdowa, która nie spełnia powyższych warunków oraz nie ma niezbędnych źródeł utrzymania, ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez okres jednego roku od śmierci męża albo przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od śmierci męża. Renta rodzinna, do której wdowa nabyła prawo z uwagi na osiągnięcie wieku 50 lat jest rentą dożywotnią.
Jeżeli uprawnioną do renty rodzinnej jest więcej niż jedna osoba - stosownie do art. 74 ust. 1 i 2 u.e.r. - wszystkim przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która podlega jednak podziałowi na równe części między uprawnionych. Stąd też, jeżeli żona i syn pracownika, który zmarł w drodze do pracy, spełniają wyżej przedstawione warunki, to przysługuje im jedna renta rodzinna z ZUS.
Żonie i synowi pracownika, który zmarł w drodze do pracy, nie przysługuje natomiast jednorazowe odszkodowanie, o którym mowa w art. 13 u.e.r. Przedmiotowe odszkodowanie przysługuje bowiem, jeżeli ubezpieczony zmarł w wyniku wypadku przy pracy lub chorobowy zawodowej. Od wejścia w życie u.u.s., czyli od 1 stycznia 2003 r., świadczenia objęte ubezpieczeniem wypadkowym nie przysługują już z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Jedynie wypadek, któremu pracownik uległ: w czasie podróży służbowej; podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe, zgodnie z art. 3 ust. 2 u.u.s. dla potrzeb ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego jest traktowany na równi z wypadkiem przy pracy. Z przedstawione w pytaniu opisu zdarzenia w wyniku, którego pracownik zmarł wynika, że zdarzenie to nie nastąpiło w związku z pracą, ale w drodze do pracy. Zdarzenie to nie miało więc charakteru wypadku przy pracy, gdyż zgodnie z art. 3 ust. 1 u.u.s., za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia albo w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Jakie odszkodowania i świadczenia z ZUS i PZU lub zakładu pracy przysługują rodzinie po zmarłym (żona - zasiłek przedemerytalny, syn ukończy 25 lat 24 kwietnia 2009 r.)? Czy można dla potrzeb ubezpieczenia grupowego uznać to za wypadek przy pracy (w drodze do pracy)?
Żona i syn pracownika, który zmarł w drodze do pracy, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) - dalej u.e.r. Osoby tym nie przysługuje natomiast jednorazowe odszkodowanie przewidziane w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) - dalej u.u.s., gdyż prawo do tego świadczenia mają członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Stosownie do art. 65 ust. 1 oraz art. 66 u.e.r., renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci: miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy; spełniała warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. Należy w tym miejscu podkreślić, że dla potrzeb ustalenia prawa do renty rodzinnej - zgodnie z art. 65 ust. 2 u.e.r. - przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Z art. 67 ust. 1 u.e.r. wynika, że do renty rodzinne uprawnieni są m.in. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także małżonek (wdowa, wdowiec). Dziecko osoby zmarłej ma prawo do renty rodzinnej:
1) do ukończenia 16 roku życia;
2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli ukończyło 16 lat, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat, albo
3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Z kolei wdowie - stosownie do art. 70 u.e.r. - renta rodzinna przysługuje wówczas, gdy:
a) w chwili śmierci męża osiągnęła 50 lat lub była niezdolna do pracy; albo
b) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej; albo
c) osiągnęła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.
Ponadto wdowa, która nie spełnia powyższych warunków oraz nie ma niezbędnych źródeł utrzymania, ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez okres jednego roku od śmierci męża albo przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od śmierci męża. Renta rodzinna, do której wdowa nabyła prawo z uwagi na osiągnięcie wieku 50 lat jest rentą dożywotnią.
Jeżeli uprawnioną do renty rodzinnej jest więcej niż jedna osoba - stosownie do art. 74 ust. 1 i 2 u.e.r. - wszystkim przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która podlega jednak podziałowi na równe części między uprawnionych. Stąd też, jeżeli żona i syn pracownika, który zmarł w drodze do pracy, spełniają wyżej przedstawione warunki, to przysługuje im jedna renta rodzinna z ZUS.
Żonie i synowi pracownika, który zmarł w drodze do pracy, nie przysługuje natomiast jednorazowe odszkodowanie, o którym mowa w art. 13 u.e.r. Przedmiotowe odszkodowanie przysługuje bowiem, jeżeli ubezpieczony zmarł w wyniku wypadku przy pracy lub chorobowy zawodowej. Od wejścia w życie u.u.s., czyli od 1 stycznia 2003 r., świadczenia objęte ubezpieczeniem wypadkowym nie przysługują już z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Jedynie wypadek, któremu pracownik uległ: w czasie podróży służbowej; podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe, zgodnie z art. 3 ust. 2 u.u.s. dla potrzeb ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego jest traktowany na równi z wypadkiem przy pracy. Z przedstawione w pytaniu opisu zdarzenia w wyniku, którego pracownik zmarł wynika, że zdarzenie to nie nastąpiło w związku z pracą, ale w drodze do pracy. Zdarzenie to nie miało więc charakteru wypadku przy pracy, gdyż zgodnie z art. 3 ust. 1 u.u.s., za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia albo w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.