Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Według Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi wstępny etap oceny predyspozycji do pracy na określonym stanowisku polega na ustaleniu, czy praca ta jest odpowiednia dla osoby niepełnosprawnej, a więc czy spełnia następujące warunki:
1) pracownik jest w stanie ją wykonywać (zarówno fizycznie, jak i psychicznie) oraz posiada odpowiednie do niej umiejętności,
2) praca nie stanowi ryzyka dla zdrowia pracownika,
3) obecność pracownika w miejscu pracy nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia innych współpracowników.

Zobacz także: Plan ewakuacji musi uwzględniać bezpieczeństwo niepełnosprawnych>>

Ocena możliwości zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego obejmuje dokładną analizę stanowiska pracy oraz określenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do zatrudnienia lub kontynuowania pracy na określonym stanowisku. W przypadku zatrudniania osoby niepełnosprawnej, analiza stanowiska pracy jest elementem kluczowym i musi uwzględniać:
1) system pracy (zmianowa, w tym nocna, wyjazdy służbowe, praca w terenie),
2) czas i częstości wykonywania głównych zadań (ze zwróceniem uwagi na wykonywane czynności, np. podnoszenie, obracanie, siadanie, stanie, chodzenie, dźwiganie),
3) rodzaj sprzętu i materiałów, z których korzysta pracownik,
4) warunki pracy i związane z nimi zagrożenia,
5) lokalizację stanowiska pracy i komunikację do stanowiska,
6) charakterystykę zaplecza socjalno-sanitarnego,
7) wymagane kwalifikacje i umiejętności.
Z przeprowadzonego badania profilaktycznego mogą wyniknąć dodatkowe wnioski, które lekarz sprawujący opiekę profilaktyczną przekazuje pracodawcy. Mogą one dotyczyć:
1) ograniczeń czasu pracy, np. praca w niepełnym wymiarze godzin,
2) zmiany systemu pracy, np. bez pracy zmianowej, zwłaszcza nocnej,
3) zakazu wykonywania pewnych zadań, np. bez podnoszenia ciężarów.

Zobacz także: Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej a dodatkowe obowiązki w dziedzinie bhp>>

@page_break@

Znając powyższe uwagi, ocenę ryzyka osoby niepełnosprawnej możemy wykonać w dwóch wariantach. W pierwszym, stanowisko pracy jest przeznaczone tylko dla osoby niepełnosprawnej (inne osoby na tym stanowisku pracy czynności nie wykonują). W takim przypadku wykonujemy czynności jak przy normalnej ocenie ryzyka dla pracownik. Ocena ryzyka jest procesem wieloetapowym, na który składają się następujące czynności:
1) Zebranie informacji dotyczących danego stanowiska pracy.
2) Identyfikacja zagrożeń dla danego stanowiska.
3) Oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska
4) Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego.
5) Opracowanie planu działań korygujących lub zapobiegawczych.

Zobacz także: Ocena ryzyka zawodowego jest istotnym elementem systemu zarządzania bhp>>

W drugim wariancie na stanowisku pracy są zatrudnione również osoby pełnosprawne. W takim przypadku w ocenie ryzyka osoby pełnosprawnej musi być odniesienie do możliwości wykonywania pracy przez osobę niepełnosprawną. Przy ocenie mogą dojść inne zagrożenia związane z niepełnosprawnością - może być inne szacowanie ryzyka (ryzyko wykonywania pewnych czynności u pracownika niepełnosprawnego będzie większe lub mniejsze niż u pracownika pełnosprawnego). Przykładem może być stan środowiska pracy (śliska nawierzchnia), powodujący możliwość poślizgnięcia się pracownika i jego upadku. W przypadku niepełnosprawności ruchowej pracownika w danym środowisku pracy ryzyko upadku może być większe, a w przypadku osoby poruszającej się na wózku do poślizgnięcia pracownika nie dojdzie (może jednak dojść do innych zagrożeń, jak utrata kontroli nad wózkiem, uderzenie wózkiem o wyposażenie stanowiska pracy, czy nawet przewrócenie wózka). Jak z tego wynika, to samo zagrożenie może wywołać różne skutki. W ten sposób należy ocenić wszystkie występujące zagrożenia, szacować ryzyko, wyznaczać jego dopuszczalność i stwierdzić, że danych czynności pracownik niepełnosprawny nie może wykonywać lub może wykonywać w ograniczonej formie.

Zobacz także: Obowiązek dostosowania stanowisk i warunków pracy do potrzeb i możliwości pracowników niepełnosprawnych>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.