Stwierdzenie że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia lub stan nietrzeźwości nie spowoduje że zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek przy pracy. Udowodnienie tych okoliczności powoduje wykluczenie prawa poszkodowanego do świadczeń odszkodowawczych.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.s.w.p. za wypadek przy pracy uważa się:
1)nagłe zdarzenie;
2)wywołane przyczyną zewnętrzną;
3)powodujące uraz (tj. uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego;) lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
•podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych;
•podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia;
•w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Każde zdarzenie, które spełnia powyższą definicje będzie uznane za wypadek przy pracy bez względu na winę pracownika
Postępowanie (dochodzenie) powypadkowe prowadzi się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870). Postępowanie to obejmuje czynności, których celem jest:
a)dokonanie kwalifikacji prawnej zdarzenia (pkt 7 protokołu - uznanie zdarzenia za wypadek lub nie); stwierdza się, że wypadek jest/nie jest:
•wypadkiem przy pracy;
•traktowany na równi z wypadkiem przy pracy;
b)ustalenie, czy istnieją okoliczności wyłączające uprawnienia poszkodowanego do świadczeń odszkodowawczych (pkt 5 protokołu);
•stwierdzono, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa (wskazać dowody);
•stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczyniających się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy (wskazać dowody, a w przypadku odmowy przez poszkodowanego poddania się badaniom na zawartość tych substancji w organizmie – zamieścić informację o tym fakcie).
Ma to związek z art. 21 u.u.s.w.p., zgodnie z którym świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyna wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
c)określenie środków i wniosków prewencyjnych, tj. przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do podobnych zdarzeń wypadkowych w przyszłości.
Dokumentem finalnym dochodzenia, w którym znajdują się powyższe wyjaśnienia jest protokół powypadkowy sporządzony według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298).
Roman Majer
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.s.w.p. za wypadek przy pracy uważa się:
1)nagłe zdarzenie;
2)wywołane przyczyną zewnętrzną;
3)powodujące uraz (tj. uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego;) lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
•podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych;
•podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia;
•w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Każde zdarzenie, które spełnia powyższą definicje będzie uznane za wypadek przy pracy bez względu na winę pracownika
Postępowanie (dochodzenie) powypadkowe prowadzi się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870). Postępowanie to obejmuje czynności, których celem jest:
a)dokonanie kwalifikacji prawnej zdarzenia (pkt 7 protokołu - uznanie zdarzenia za wypadek lub nie); stwierdza się, że wypadek jest/nie jest:
•wypadkiem przy pracy;
•traktowany na równi z wypadkiem przy pracy;
b)ustalenie, czy istnieją okoliczności wyłączające uprawnienia poszkodowanego do świadczeń odszkodowawczych (pkt 5 protokołu);
•stwierdzono, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa (wskazać dowody);
•stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczyniających się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy (wskazać dowody, a w przypadku odmowy przez poszkodowanego poddania się badaniom na zawartość tych substancji w organizmie – zamieścić informację o tym fakcie).
Ma to związek z art. 21 u.u.s.w.p., zgodnie z którym świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyna wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
c)określenie środków i wniosków prewencyjnych, tj. przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do podobnych zdarzeń wypadkowych w przyszłości.
Dokumentem finalnym dochodzenia, w którym znajdują się powyższe wyjaśnienia jest protokół powypadkowy sporządzony według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298).
Roman Majer