Od dnia 29 czerwca br. obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 88, poz. 503).
Czy w myśl nowych przepisów należy powtórnie skierować pracownika na badania okresowe uwzględniające dodatkowe czynności związane z kierowaniem pojazdami służbowymi czy też można z tym poczekać do terminu następnych badań?
Pracownik kierujący pojazdem służbowym, który pozytywnie przeszedł badania profilaktyczne (wstępne, okresowe lub kontrolne) przed dniem 29 czerwca 2011 r. nie musi być ponownie kierowany na takie badania, w celu ich uzupełnienia o wytyczne wynikające z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 88, poz. 503) - dalej r.z.b.l.k.
Nowe badania (widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie) powinny zostać wykonane w ramach kolejnych badań profilaktycznych.
W myśl art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Powyższe orzeczenia wydają lekarze medycyny pracy podczas badań wstępnych, okresowych i kontrolnych, a koszty badań pokrywa pracodawca (art. 229 § 6 k.p.).
Szczegółowym aktem prawnym regulującym zagadnienie pracowniczych badań profilaktycznych jest rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) – dalej r.b.l.p.

Zgodnie z § 4 ust. 1 r.b.l.p. badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, zawierającego m.in. określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona oraz informacji o występowaniu na stanowisku pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, a także aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
Rolą pracodawcy jest scharakteryzowanie stanowiska pracy, a lekarza medycyny pracy - dobór odpowiednich badań specjalistycznych, jakim pracownik powinien być poddany. Do tego celu lekarzom służą wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stanowiące załącznik nr 1 do r.b.l.p. Określają one szczegółowo, jakim badaniom należy poddać pracownika narażonego na działania określonych czynników.

Niezależnie od wypełnienia powyższych wskazówek, lekarz medycyny pracy powinien skierować pracownika kierującego pojazdem w ramach obowiązków służbowych na dodatkowe obligatoryjne badania widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie. Obowiązek ten został nałożony przez r.z.b.l.k. Jego przepisy mają jednak zastosowanie do osób, którym w okresie jego obowiązywania kończy się ważność badań profilaktycznych.
W związku z powyższym pracodawca nie ma obowiązku kierowania pracownika zatrudnionego w chwili wejścia przepisu w życie na dodatkowe badania okulistyczne (badanie widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie), jeżeli pracownik ten posiada ważne orzeczenie lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do jej wykonywania.
Maciej Ambroziewicz